İstiklâl Marşımız, Mehmet Âkif Ve Değerlerimiz

Yaşadığı dönemde kıymeti bilin(e)meyen insanarın ve eserlerinin listesi oldukça kabarıktır. İnsanların ölümlerinin ardından “anısına” diye verilen ödüller, açılan müzeler, üniversiteler, yetiştirilen ormanlar vefa duygusunu barındırsa da, yaşadıkları dönemde karşılaştıkları ve hak etmedikleri anlaşılan kötü muameleler, geride kalanlar için bir üzüntü kaynağı olarak varlığını muhafaza etmektedir.

Bizim Tarihsel geçmişimizde de bu kabilden, sultanlar, devlet adamları, siyasetçiler, bilim insanları, sanatçılar vb. yüzlerce insan sayılabilir. Bunların ilk sıralarında –son zamanlarda biraz daha ön plana çıkarılsa da – 12 Mart İstiklal Marşımızın Kabulü törenlerine, Milli Marşımızın yazarı olması nedeniyle hayat hikâyesi kısmen sıkıştırılan İstiklâl Şairi Mehmet Âkif Ersoy gelmektedir. Mehmet Âkif sadece Milli Marşımızın yazarı değildir. Vaizdir, mebustur, diplomattır, şairdir, yazardır, müfessirdir, veterinerdir, sporcudur üç dilde çeviri yapabilecek seviyede bir münevverdir. Hayatı ve eserleri, bu milletin ve yaşadığı coğrafyanın dönüm noktalarından biri olan 6 yy lik Osmanlı Devleti’nin tarih sahnesinden çekilip Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu, millet, ümmet ve vatan için olağanüstü değişimlerin, yenilgilerin ihanetlerin ve zaferlerin yaşandığı bir tarih kesitini kapsaması açısından bizim için ayrı bir değer taşır. Böylesine önemli bir döneme şahitlik etmiş ve milletin derdine tercüman olmuştur. Mısraları adeta günümüz için vakanüvist kayıtları niteliğindedir.

Âkif’in fikir ve sanat hayatı incelendiğinde diğer eserlerinin; bir milletin geçmişinin özeti, geleceğinin planlaması olarak değerlendirebileceğimiz İstiklal Marşını yazmak için bir gerekçe olarak durduğunu görürüz. Sanat hayatını bir altın madenine benzetirsek İstiklâl Marşımız bu madenin en saf ve değerli halidir diyebiliriz.

Âkif adeta bir eliyle milletin nabzını tutmuş, diğer eliyle tespitlerini mısralara yansıtmıştır. Yazdıkları hayalleri değil bizzat milletin dolaysıyla da kendisinin yaşadıklarıdır.

Dörtbuçuk asırlık vatan toprağı olan Balkanların elimizden çıkmasına içerleyen Akif şu dizelerle feryat edecektir:

“Üç beyinsiz kafanın derdine, üç milyon halk

Bak nasıl doğranıyor? Kalk baba, kabrinden kalk!

Ne olurdun bunu kalkıp da göreydin acaba?

“Meşhed”in beynine haç saplanacak mıydı baba!

Ne felaket: Dönuversin de mesâcid ahıra,

Hırvatın askeri tepsin çıkıp üstünde hora!

Basacak mıydı, fakat göğsüne Sıb’ın çarığı?

Serilip yerlere binlerce şehidin sarığı”

Akif sadece hüzünleri, kederleri değil, kahramanlıkları da doyumsuz mısralarla aktarmıştır milletine. Yazdığı sırada Anadolu da olmamasına rağmen “Çanakkale Şehitlerine” şiirinde şehitlere öyle seslenmiştir ki adeta her şehidin yanındadır. Her mısrasını okuduğunuzda savaş alanı tablolar halinde karşınızda belirginleşir. Okurken top, gülle tüfek sesleri, tekbirler, dualar iniltiler, feryatlar… kulağınızı çınlatır. Bu şiir dün olduğu gibi bugün de, yarın da milli gönül coğrafyamızdaki bütün insanların yüreklerini titretmeye devam edecektir.

Adeta bütün hayatının özeti gibi duran İstiklâl Marşımızda bu duygular millete verdiği son derece net tavsiyelerle şu mısralarda karşılık bulacaktır.

“Bastığın yerleri "toprak!" diyerek geçme, tanı:

Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.

Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:

Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı”

İstiklâl Şairinin bütün hayatı Türk-İslam kültürünün öne çıkardığı değerlerle bezelidir. Ayrılık sevdasına düşenlere, bölücülük yapanlara ya da vatanı işgal edenlere teslimiyeti dillendirenlere kurşun ağırlığında dizelerle sitem eder. İhanete ve menfaatperestliğe asla tahammülü yoktur.

“Zulmü alkışlayamam, zalimi asla sevemem;

Gelenin keyfi için geçmişe kalkıp sövemem.

Biri ecdadıma saldırdı mı, hatta boğarım!...

-Boğamazsın ki!

-Hiç olmazsa yanımdan kovarım.

Üçbuçuk soysuzun ardından zağarlık yapamam;

Hele hak namına haksızlığa ölsem tapamam.

Doğduğumdan beridir, aşığım istiklale;

Bana hiç tasmalık etmiş değil altın lale!

Yumuşak başlı isem, kim dedi uysal koyunum

Kesilir belki, fakat çekmeye gelmez boyunum!”

Bu duygular ve haksızlıklar karşısında başvuru çağrısı milletimize istiklâlde istikamet çizen en önemeli değerlerimizden olan İstiklâl Marşımızda şu mısralarla karşılık bulacaktır.

“Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma, sakın.

Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.

Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın...

Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.”

İnsan yığınını millet, milletleri devlet, toprak parçasını vatan, savaşta öleni Allah katında şehit, atlası bayrak, şiiri İstiklal Marşı yapan ve kutsal emanetler diyebileceğimiz değerlerimize yapılan saldırılar karşısında Akif’in mısraları adeta bir erken uyarı sistemi gibidir.

“Artık ey milleti merhume, sabah oldu uyan!

Sana az geldi ezanlar, diye ötsün mü bu çan?

Ne Kürtlük, ne de Türklük kalacak aç gözünü!

Dinle Peygamber-i Zişanın İlahi sözünü.”

Ve günbegün Anadolu’da artan şehitlikleri görünce kendisiyle söyleşecektir.

“Gitme ey yolcu, beraber oturup ağlaşalım:

Elemim bir yüreğin kârı değil paylaşalım:”

Ah! Karşımda vatan nâmına bir kabristan

Yatıyor şimdi nasıl yerlere geçmez insan?

Şu mezarlar ki, uzanmış gidiyor, ey yolcu,

Nereden başladı yükselmeye, bak, nerede ucu!”

Bu tespitleri, bu yürek sızısı bütün sıkıntıları giderebilecek yegâne varlık olan Rab’dan niyazla İstiklâl Marşımızdaki şu mısralarda yer bulacaktır.

“Ruhumun senden, İlâhi, şudur ancak emeli:

Değmesin mabedimin göğsüne nâ-mahrem eli.

Bu ezanlar -ki şehadetleri dînin temeli

Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.”

Bunlarla birlikte Akif’in binlerce dizesi vaazları, yazıları milleti ayağa kaldırmış ve bu uyanışla Maraş “kahraman” Antep “gazi” Urfa “şanlı” olmuştur.

İstiklâl Şairi sadece yazdıklarıyla ve söyledikleriyle değil, ömür sermayesinin tamamını inandığı kaynaktan alarak yaşamıştır. Hayatını, Türk-İslam kültürünün ortak paydaları olan iman, şahadet, cennet, cehennem, Kur’an, ezan, Peygamber, helâl, hilâl, yıldız, adalet, doğruluk, yardımlaşma, ahde vefa, sadakat, istikbal, vatan millet, bayrak, na mahrem, haremgah gibi temel değerler kozası içinde ipek gibi naif, ok gibi doğru, çelik gibi sağlam bir çizgide sürdürmüştür. Bu toprakların değerleriyle yaşayan her birey de O’un elmas gibi değerli bir hayat kesitinde daima iyi örnekler bulabileceklerdir. Yolu doğru olanın yükü ağırdır. Vatan, Millet İslam yükünün önüne taş değil kaldırmak için baş koymuştur, hasımları, inandığı değerlerin de hasımları, hısımları da dava arkadaşlarıdır. Edebiyatta bülbül ve gül âşık ve mâşûka karşılık gelirken, Âkif’te hürrüyeti temsil eder. Böylesine tutarlı, özü sözü bir olan, güçlükler, yenilgiler, baskılar, zorluklar karşısında yılmadan, eğilmeden, yalpalamadan sürdürdüğü hayatın temel referansı asla taviz vermeden yaşadığı Kur’an ve Sünnettir. Kur’an ifadesiyle “…yapmayacağınız şeyleri niçin söylüyorsunuz? Yapmayacağınız şeyleri söylemeniz Allah katında büyük bir gazap nedenidir.”(Saf 61/2-3) ayetinde zikredilen gazaba uğramamak için söylediğini yapan, yaptığını söyleyen insandır Âkif. İnandığı ve doğru bildiği yolda Allah’ın ve Rasûlünün hatırını en önde tutmuş, başkalarının hatırı, süfli menfaatler ve dünyalık hesaplar için Allah’ın hatırını çiğnememiştir, çiğnetmemiştir.

“ Dorudan doğruya Kur’an dan alıp ilhamı,

Asrın idrakine söyletmeliyiz İslâmı”

“İnmemiştir hele Kur’an şunu hakkıyla bilin

Ne mezarlıkta okunmak ne de fal bakmak için

“Medyundur O masuma bütün bir beşeriyet

Ya Rab, mahşerde bizi bu ikrar ile haşret”

Dizeleri gibi daha bir çok şiirinde ve yazısında bu inancını sıklıkla ve kararlılıkla ifade edecektir. Hasılı Akif’in hayatı eserleri, eserleri hayatıdır.”

Kur’an ve Sünnete meal ve tefsir yazacak kadar hâkim olması nedeniyle aracılık hizmeti görür gibi, toplumsal durumdan, duyarlılıktan ve ihtiyaçtan vazife çıkararak, dini fırkalar çıkaran ya da “bu işi en iyi bilen ve ayrıcalıklı olanlar biziz, bize teslim olanlar kurtulur” gibi çoğu zaman insanların temiz dini duygularını sömüren bir anlayışla ortaya çıkan zevata hiç itibar etmemiştir. Günümüzde bu Âkifçe ve ârifâne duruşun önemi ve doğruluğu çok daha iyi anlaşılabilmektedir.

Son zamanlarda özellikle eğitim alanında olmak üzere, toplumun farklı kesimlerinde değerler eğitimi konusunda bazı duyarlılıklar gelişmiştir. Değerlerin hangi konular üzerinden aktarılabileceği konusunda da büyük oranda görüş birliği vardır. Ancak veriliş yöntemi, değerlerin alt başlıkları ve örnekler konusunda çok farklı anlayışlar ortaya çıkmaktadır. Bezen batı kaynaklı masal kahramanları örnek gösterilmekte, bazen de gönül coğrafyamıza dahil olmayan insanların hayatları ve hayalleri tablolaştırılmaktadır. Büyük oranda evrensel de olan değerlerden bahsederken doğal olarak din, ırk, devlet vb. sınırlamalar getirmek isabetli bir bakış olmaya bilir. Ancak unutulmamalıdır ki fidanın tohumu neyse meyvesi de o olacaktır. Başka bir ifadeyle başka dinlerin ve kültürlerin suladığı topraklardan Türk İslam meyvesi toplamak mümkün değildir.

Bu nedenledir ki, çocuklarımıza, gençlerimize ve bütün topluma örnek gösterebileceğimiz Mehmet Âkif gibi insanlarımızın hayatları öncelikli olarak anlatılmalıdır. Doğrusu İstiklâl Şairimizle ilgili birkaç belgeselin dışında hayatıyla ilgili görsel materyal bulunmamaktadır. Günümüz sinema teknolojisinden de yararlanarak Akif’in hayatını baştan sona anlatan bir film çekilebilmelidir. Böyle bir eser yapımcılardan ya da Kültür Bakanlığımızdan beklenmelidir. Gişelerde rekor kıran yapımların gelirleri ile doğru orantılı toplumsal fayda sağlayamadıkları bilinmektedir. Kültürel misyonu da olan eserler, pragmatik yaklaşımı temel almadan, değeri maddi getirileri ile değil, barındırdıkları hatıralar ve gösterdikleri etkiyle ve millet için barındırdığı değerlerle ölçülmelidir.

Bizi diğer milletlerden ayıran kültürel temellerimizin hızla eskitildiği ve yok edildiği günümüzde Âkifçe değerlere daha fazla ihtiyacımız vardır. Değerler eğitimi kapsamında doğruluk anlatılırken pinokyonun uzayan burnundan bahsedene kadar, bir arkadaşının konuşma esnasında “Doğru mu söylüyorsun?” demesi üzerine hiddetlenerek “Ne demek, sen benim hiç yalan söylediğimi gördün mü?” diyen ve hayatında yalan söylediğine hiç şahit olunmayan; vefa anlatılırken masal ve öyküler yerine - arkadaşı Hasan Tahsin Beyle hayatta kalanın daha önce vefat edenin ailesine bakması konusunda sözleşmeleri gereği - önce vefat eden Hasan Tahsin Beyin ailesine ve çocuklarına ciddi maddi zorluklar içinde bulunmasına rağmen kendi evlatları gibi bakan; arkadaşıyla buluşmak için sözleştikten sonra şiddetli yağmura rağmen söz verdiği yerde saatlerce bekleyen ve ıslanan; vatan millet sevgisi anlatılırken tam da karşılıksız sevmenin en büyük örneği olan İstiklal Marşımızın yazılması karşılığında verilen parayı ihtiyacı olduğu halde “Parayla milli marş mı yazılır” diyerek tepki gösteren ve ödülü yardım kuruluşuna bağışlayan Akif’i örnek göstermek gerekmez mi? Değerler denilince bizim derdimizin büyük bir kısmına derman olacaktır Âkifçe değerler.

Ancak günümüzün itibar gören ve büyük oranda Türk-İslam kültürünün temel değerlerine değil, gündelik hesaplarla menfaat merkezli yaklaşımları temel alan bir anlayışla Âkif ’i anlamak zordur. Liyakatli olsun - olmasın başkalarının yerinde olmak ya da haksız ve yanlış taleplerine boyun eğmediği için farklı kanallarla insanların konumları ve onurlarıyla oynama anlayışında olanların; siyasilerin, inandığı değerlerle uyuşmayan taleplerine boyun eğmediği için Üniversitedeki görevinden istifa eden Âkif’i; devletin imkanlarını kullanmak için her türlü yolu mübah sayıp helali haramı birbirine karıştıranların, sadece maddi ödül konulduğu için Milli Marş yazmayı kabul etmeyen Âkif'i; devletten alacakları üç beş gün gecikince isyanlarda olanların; hak ettiği halde devlet tarafından emekli maaşı bağlanmayan Âkif’i; hak ettiklerini düşündükleri payeleri alamayanları için ihanet içine girebilenlerin, hayatını adadığı ideallerin göz ardı edilmesi, hatta bu ideallerle mücadele edilmesi nedeniyle çok sevdiği vatanından ayrılmak zorunda kalan ve hayatının belki de en verimli olabilecek son on yılını hemen hemen hiç eser vermeden devlete ve millete de asla ihanet içinde olmadan Mısır da geçirmek zorunda kalan Âkif’i; yetime sadaka verince servetinin azalacağını düşünenlerin, arkadaşlarının yetimlerine fakirliğine rağmen ömrünün sonuna kadar bakan Âkif’i; dini hayatını tekemmül etmek için iradelerini aracı efendilerinin iradelerine teslim edenlerin, Peygamberimize olan bağlılığı nedeniyle 63 yaşını geçmemeyi arzulayan O’nun(sav) vefat ettiği yaşta çileli hayatına veda eden Âkif ’i anlamaları zor olacaktır.

Bütün bunlara rağmen kendi kimlik değerlerimizin üzerinde ayağa kalkmanın yolu Âkif’in ve onun gibi derdi olanların değerlerini ve hassasiyetlerini iyi anlayıp başta gençlerimiz olmak üzere bütün topluma değerler eğitimi kapsamında anlatmaktan geçmektedir. Bizim derdimizin dermanı yine bizim topraklarımızda yetişen değerlerimizdir.

Milli Şair hayatının sonlarına doğru gurbetteki yalnızlığın da verdiği ruh halini bir arkadaşına verdiği resminin arkasına şu mısraları yazacaktır:

“Toprakta gezen gölgeme toprak çekilince

Günler şu heyulayı da er geç silecektir

Rahmetle anılmak ebediyet budur amma

Sessiz yaşadım kim beni nerden bilecektir?”

Aslında hayatının son yılları ve vefatı bu mısraları doğrular niteliktedir. Yine son zamanları ve cenazesi devletin bakış açısıyla “vefasızlık” teriminin tanımı ve uygulamasıdır adeta. Tam anlamıyla “resmi” olarak yalnızlaştırılmıştır Âkif .

Hayatını bütün unsurlarıyla dine, millete vatana adamış Mehmet Âkif Ersoy’a vefamızı ve sessizliğin sesi olmasını sağlayacak, milletimize hediye ettiği İstiklâl Marşımızı dünyanın her yerinde haykıracak:

“İhtiyar amcanı dinler misin, oğlum, Nevruz?

Ne büyük söyle, ne çok söyle; yiğit işte gerek.

Lâfı bol, karnı geniş soyları taklîd etme;

Sözü sağlam, özü sağlam adam ol, ırkına çek”

“Şudur cihanda benim en beğendiğim meslek;

Sözüm odun gibi olsun, hakikat olsun tek!...”

Dizelerindeki öğütleri tutan ve bu milletin büyük şairini asla unutmayacak ve unutturmayacak bir gençlik yetiştirmek, vasiyetini de yerine getirmek demektir. Âkifçe değerlerle yetişecek “Asım”ın nesline ihtiyacımız vardır. din, vatan, millet, bayrak gibi değerlerin ete kemiğe bürünmüş hali olan Mehmet Âkif Ersoy’u minnet ve rahmetle anıyoruz.

Vural ÇAKIR [email protected]

# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Vural Çakır - Mesaj Gönder


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Memur Postası Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Memur Postası hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Memur Postası editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Memur Postası değil haberi geçen ajanstır.

04

Mualla Şepitçi - Rahmetli Akif'in ruhu şâd, mekânı cennet olsun inşallah.

Değerli müdürüm, sizin de yüreğinize kaleminize sağlık.

Yanıtla . 0Beğen . 0Beğenme 07 Mart 22:13
02

Mustafa Sari - Vural hocam yüreğine ve kalemine sağlık! Çok duygulandim. ..

Yanıtla . 0Beğen . 0Beğenme 07 Mart 22:13
01

Şahin Ali Şen - Nefis bir yazı olmuş. İnşallah Asımlar okur, faydalanır.

Yanıtla . 0Beğen . 0Beğenme 07 Mart 22:13