Çocuklarımızda Sosyal Medya Bilinci Kazandırmak

Çocuklarımızın bilinçli bir sosyal medya kullanıcısı olabilmeleri için atmamız gereken oldukça önemli şu birkaç adımı sizlerle paylaşmak istiyorum.

1. Ebeveyn Denetimi&Kontrolü: Çocuklarımızın sosyal medya hesaplarını takip etmeli ve gerekirse şifrelerini bilerek devamlı kontrol etmeliyiz. Çocuklarımızın hangi sosyal medya hesaplarını, uygulamaları ve siteleri kullandığını, kimlerle iletişim kurduğunu ve hangi içerikleri paylaştıklarını devamlı takip etmemiz gerekir. Ayrıca uygun olmayan içerikleri engellemek için filtreleme araçlarını kullanmamız yerinde olacaktır.

2. Açık İletişim: Çocuklarımızla sosyal medya platformları, içerikler, manipülasyonlar vb. hakkında açık ve dürüst bir şekilde konuşmamız gerekir. Tabi bunun için ebeveynlerin önceden bu konular hakkında doğru ve yeterli bilgilere sahip olması şarttır. Çocuklarımıza sosyal medyanın avantajları ve dezavantajları hakkında doğru bilgiler vermemiz ve onların sorularını içtenlikle ve anlaşılır bir dille yanıtlamamız, bilinçli bireyler olma yolunda onlara önemli kazanımlar sağlayacaktır.

3. Rol Model Olmak: Öncelikle yetişkinler olarak bizlerin bilinçli bir sosyal medya kullanıcısı olmamız oldukça önemlidir. Çocuklarımızın bizleri örnek alması gerçeği, bu konunun ehemmiyetini daha da artırmaktadır. Unutmayın, çocuklar bilerek ya da farkında olmadan anne babalarının davranışlarını taklit eder ve onlara benzemeye çalışırlar.

4. Sosyal Medya Eğitimi: Çocuklarımıza sosyal medya kullanımı hakkında eğitim imkânları sunmalıyız. Sosyal medya güvenliği, kişisel bilgi paylaşımı, çevrimiçi zorbalık ve diğer konular hakkında bilgilendirici materyaller (sunum, video vb.) veya dergi, makale ve kitaplar okumamız ve çocuklarımıza bu konular hakkında yeterli eğitimler vermeliyiz.

5. Sosyal Medya Kullanımını Sınırlamak: Çocuklarımızın sosyal medyada geçirdiği süreyi sınırlandırmalı ve onlara sosyal medya kullanımı için bir takım kurallar koymalıyız. Örneğin, sosyal medyayı sadece belli saatlerde kullanmalarına veya belli bir süreden fazla kullanmamalarına izin vermemeliyiz.

6. Kesinlikle es geçilmemesi gereken bir nokta da şudur: Birçoğumuz çocuğumuz bizi rahatsız etmesin, ses çıkarmasın, bizi meşgul etmesin diye eline telefonu tutuşturup çeşitli videolar izlemelerine göz yumuyoruz. Madem bizim böyle bir ihtiyacımız var ve bunu kendimiz için gerekli görüyoruz, o halde çocuklarımızı gelişi güzel bir şekilde videoların zararlı içeriklerine maruz bırakmak yerine, önceden bizim seçtiğimiz videoların yer aldığı bir dosya oluşturup onu açarak zararlı videolardan ve araya giren zararlı reklamlardan koruyabiliriz.

Bu ipuçlarını takip ederek, çocuklarınızın bilinçli bir sosyal medya kullanıcısı olmasına yardımcı olabiliriz. Unutmayın, çocuklarınızın sosyal medya kullanımını tamamen engellemek yerine, doğru bir şekilde kullanmayı öğretmek ve onları güvenli bir şekilde yönlendirmek çok daha doğru ve sağlıklı bir yöntemdir.

*

Son olarak; çocuklarımızın bilinçli bir sosyal medya kullanıcısı olmalarına katkı sağlayacak bazı materyalleri sizlerle paylaşmak istiyorum. Bu konuyla ilgili şöyle genel bir tarama yaptığımda oldukça fazla sayıda yayımlanmış eserin olduğunu gördüm. Ancak mesele önümüze gelen her kaynağı okumak değil, doğru ve sağlıklı bilgilere erişim sağlamaktır. Dolayısıyla aşağıdaki kaynakları rahatlıkla size tavsiye edebilirim. Linklere tıklayarak PDF’lerine erişim sağlayabilirsiniz.

1. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 2021 yılında hazırlanan “Çocukların Dijital Risklerden Korunmasında Ebeveyn Rehberi” https://www.aile.gov.tr/media/86287/cocuklarn-dijital-risklerden-korunmasnda-ebeveyn-rehberi.pdf

2. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan “Güvenli İnternet Kullanımı” https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/26113028_GUVENLY_YNTERNET_KULLANIMI.pdf

3. Yeşilay Yayınlarından çıkan “Dijital Ebeveynlik” kitabı. https://yesilaymarket.com/Data/EditorFiles/DijitalEbeveynlik.pdf

4. Anadolu Üniversitesi tarafından basımı yapılan “Dijital Okur Yazarlık” A’dan Z’ye dijital ortamlar hakkında bilgi vermektedir. https://www.munzur.edu.tr/birimler/akademik/armer/tusem/Pages/file/dijital_okur_yazarlik.pdf

5. Anadolu Üniversitesi Yayınlarından çıkan “Dijital Okuryazarlık ve Sosyal Medya” https://www.anadolu.edu.tr/uploads/anadolu/ckfinder/web/files/dijital-okuryazarlik-ve-sosyal-medya.pdf

İlgilisi için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından hazırlanan 2022 Raporu “Türkiye’de Dijital Dönüşüm Ve Dijital Okuryazarlık” https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/arastirma-raporlari/tu-rkiyede-dijital-do-nu-s-u-m-ve-dijital-okuryazarlik.pdf