Bilimin Ahlaki Tarafı

Bilim, insanoğlunun evreni anlama, doğada meydana gelen olayları ve bunlar arasındaki ilişkileri kavrama yolunda denediği çabalar ve geliştirilen bilgilerdir. Öyle ki bu bilgiler sayesinde biz, yaşantımıza kolaylık sağlayan teknik buluşlarla bilgide çok farklı yerlere gelmiş durumdayız. Ancak bunun ahlaki tarafını ne kadar göz önünde bulunduruyoruz? Orası gerçekten tam bir muamma. İnsanın ahlaklı olması demek, kendini gerçekleştirme yolunda ahlaki olmayan fiillerle baş başa kaldığında tercihini ahlaki fiilden yana mı yoksa ahlaki olmayan fiillerden yana mı kullanacağı hususunda bir irade göstermesi demektir. Eğer o, iradesini ahlaki fiilden yana kullanırsa biz ona ahlaklı, değilse ahlaksız deriz.

Bilimdeki gelişmelerin özellikle son yüzyılda artarak adeta uçuşa geçmesi bir açıdan olumlu bir gelişme iken, diğer taraftan özellikle ahlaki yönüyle hiç de olumlu olmadı. İnsanoğlu atomu parçaladı, ardından atom bombası yaptı. Aynı şekilde nükleerden nükleer bombası yaptı. Durmadı uçtuğu uçağı, savaş uçağına, bindiği gemiyi savaş gemisine, başka amaçlar için kullandığı kimyasal maddeleri kimyasal silaha cevirdi. İnsanoğlu, tüm bunları ne için yaptı? Öteki dediği düşmanını ortadan kaldırmak için. O, acımazsızca geliştirmiş olduğu bu teknolojik aletleri kullanırken mesela, Japonya’ya atom bombası atarken ya da Nazi Almanya’sında zehirli gazlarla insanları yok ederken ve aynı zehirli gazlarla yok edilenlerin çocuklarının bugün Filistin’de masum insanların üzerine bomba atarken ben ne yapıyorum Allah aşkına dediğini hiç duyduk mu? Maalesef artık insan, insan değil. Sadece birbirimizi yok ederek değil, aynı şekilde doğayı ve içindeki canlıları da yok ederek kendimizi gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Zira ürettiği korkunç teknoloji ile doğayı kirleterek ozon tabakasının delinmesine yol açan yine aynı insan. Öyle ki o, attığı bomba ve kullandığı kimyasal silahlarla adeta kendi sonunu hazırlıyor.

Tüm bunlarla aslında anlatmak istediğim şey, insanoğlunun kendi özüne yabancılaşmasının farkında olmayışıdır. İnsanı insan yapan şey onun bilimsel olarak ürettiklerinden çok, onun bir değere sahip olmasıdır. Eğer o, ürettiklerini değer merkezli değil de farklı amaçlar için özellikle kendi türünü yok etmeye dayalı bir çaba için kullanacak olursa bu durum kaçınılmaz olarak onun canavarlaşmasına neden olacaktır. Arkadaşlar teknolojideki gelişmelerin kötü amaçlı ve orantısız kullanılması açıkçası beni rahatsız ediyor. Bugün yapay zekâyı iyi şeylerde kullanıyoruz. Ancak yarın 50-100 yıl sonra birileri, bu zekâyı özgür bilince dönüşen bir zeka yaparsa o zaman kontrol edilemez bir durumla karşı karşıya kalmaz mıyız?. O nedenle entelektüellerin ve düşünen herkesin bilimdeki gelişmeleri hangi amaçla kullanacağını ahlaken sorgulaması gerekir. Özellikle gelecekte ortaya çıkabilecek olan kimyasal silahlar ve yapay zekâ savaşlarını şimdiden konuşmamız gerekir. Bu uğurda önce insan olduğumuzu unutmadan yeryüzünün hepimize yeteceğini bilerek özellikle emperyalist devletlere liderlik edenlere bu durumun insanlık için çok kötü sonuçları olacağı anlatılmalıdır. Lakin Gazze’de yaşanılan dramatik görüntüler bile bu insanların bu değerlerden ne kadar uzak olduğunu ortaya koymaktadır. O kadar sivil, özellikle bebekler ve çocuklar öldürülürken kılını bile kıpırdatmayanlara karşı insanın içinden lanet olsun sizin savaş teknolojinize! diyesi geliyor. Bu bağlamda bilim adamları ve aydınların tekrardan bilimin ahlaki tarafını konuşmaları gerekir. İnşallah bu uğurda daha fazla çaba sergilenir de insanoğlu kendi sonunu kendisi getirmez.